การปลูกต้นพระศรีมหาโพธิ์ของพระอานนท์ครั้งสมัยพุทธกาล

จากพระไตรปิฎกเล่มที่  ๖๐ พระสูตร และอรรถกถาแปล ขุททกนิกาย ชาดก เล่มที่ ๓ ภาคที่ ๖ หน้าที่ ๒๖๕  - ๒๗๙

                                                                                       เรื่องกาลิงคโพธิชาดก

เนื้อเรื่องมีความว่าย่อๆว่า  ดังนี้

                        พระศาสดาเมือเสด็จประทับ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภการบูชามหาโพธิ์ ที่พระอานนทเถระกระทำแล้ว ตรัสพระธรรมเทศนาดังมีเนื้อความว่า

                       พระตถาคตเสด็จหลีกจาริกไปตามชนบท เพื่อประโยชน์จะทรงสงเคราะห์เวไนยสัตว์ ชาวกรุงสาวัตถีต่างถือของหอมและดอกไม้เป็นต้นไปยังพระเชตะวัน ไม่ได้ปูชนียสถานอย่างอื่น ไปวางไว้ที่ประตูพระคันธกุฎี ด้วยเหตุนั้น เขาก็มีความปราโมทย์อย่างยิ่ง ท่านอนาถปิณฑิกมหาเศรษฐีทราบเหตุนั้นแล้ว จึงไปยังสำนักพระอานนท์เถระ ในเวลาที่พระตถาคตเสด็จมาพระเชตวัน

                   กล่าวว่า     “ ข้าแต่ท่านผู้เจริญ เมื่อพระตถาคตเสด็จหลีกจาริกไป พระวิหารนี้ไม่มีปัจจัย มนุษย์ทั้งหลายไม่มีสถานที่บูชาด้วยของหอมและดอกไม้เป็นต้น  ขอโอกาสเถิดเจ้าข้า ขอท่านจงกราบทูลความเรื่องนี้แด่พระตถาคต  แล้วจงรู้ที่ที่ควรบูชาสักแห่งหนึ่ง ”

           พระอานนทเถระ รับว่า “  ดีละ ”   แล้วทูลถามพระตถาคตว่า “ ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เจดีย์มีกี่อย่าง ”

           พะศาสดาตรัสตอบว่า “  มีสามอย่างอานนท์ ”

           พระอานนทเถระทูลถามว่า  “ สามอย่าง อะไรบ้างพระเจ้าข้า ”

             พระศาสดาตรัสว่า “ ธาตุเจดีย์ ๑   ปริโภคเจดีย์ ๑  อุเทสิกเจดีย์ ๑ ”

                 พระอานนทเถระทูลว่า  “ ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อพระองค์เสด็จจาริกไป ข้าพระองค์อาจกระทำเจดีย์ได้หรือ ”

           พระศาสดาตรัสว่า “ อานท์ สำหรับธาตุเจดีย์ไม่อาจทำได้ เพราะธาตุเจดีย์นั้น จะมีได้ในกาลที่พระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว  สำหรับอุทเทสิกเจดีย์ ก็ไม่มีวัตถุปรากฏ เป็นเพียงเนื่องด้วยตถาคตเท่านั้น ต้นมหาโพธิ์ที่พระพุทธเจ้าอาศัยเป็นที่ตรัสรู้ ถึงพระพุทธเจ้าจะยังทรงพระชนอยู่ก็ตาม ปรินิพพานแล้วก็ตาม เป็นเจดีย์ได้เหมือนกัน ”

            พระอานน์ทูลว่า “ ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อพระองค์เสด็จจาริกไป พระมหาวิหารเชตวันหมดทีพึ่งอาศัย มนุษย์ทั้งหลายไม่ได้สถานที่บูชา  ข้าพระองค์จักนำพืชจากต้นมหาโพธิ์มาปลูกที่ประตูพระเชตวันพระเจ้าข้า ”

                  พระศาสดาตรัสว่า “ ดีแล้วอานนท์ เธอจงปลูกเถิด เมื่อเป็นเช่นนั้น ในพระเชตวันก็จักเป็นดังตถาคตอยู่เป็นนิตย์ ”

                 พระอานนทเถระบอกแก่พระเจ้าโกศล   อนาถปิณฑิกเศรษฐี และนางวิสาขามหาอุบาสิกา เป็นต้นให้ขุดหลุม ณ ที่เป็นที่ปลูกต้นโพธิที่ประตูพระเชตวัน  แล้วกล่าวกะ พระมหาโมคคัลลานเถระว่า

                    “ ท่านขอรับ  กระผมจักปลูกต้นโพธิ์ที่ประตูพระเชตวัน  ท่านช่วยนำเอาลูกโพธิสุกจากต้นมหาโพธิให้กระผมทีเถิด ”

             พระมหาโมคคัลลานะเถระรับว่า  “  ดีละ ”   แล้วเหาะไปยังโพธิมณฑลเอาจีวรรับลูกโพธิที่หล่นจากขั้วแต่ยังไม่ถึงพื้นดิน ได้แล้วนำมาถวายพระอานนนทเถระ.......................

             ...........................................................................................................................................................................

 พิธีการปลูกก็มีขึ้นครั้งแรกในกาลครั้งนั้น ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงว่ามีเหตุการณ์มีอะไรบ้างในการปลูก ดูในหน้าที่ ๒๖๘ -  ๒๖๙

ในบรรทัดที่ ๒๐ หน้า ๒๖๙ กล่าวว่า เมื่อกาลต่อมา หมู่ภิกษุสงฆ์ทั้งหลายสนทนากันในโรงธรรมสภาว่า

       “ ท่านพระอานนท์ เมื่อตถาคตยังดำรงอยู่  ให้ปลูกต้นโพธิ์แล้วบูชาอย่างมากมาย พระเถระมีคุณมากน่าอัศจรรย์จริง”

    พระศาสดาเสด็จมาตรัสถามว่า “  ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บัดนี้พวกเธอทั้งหลายนั่งสนทนากันด้วยอะไรหนอ ”

     เมื่อภิกษุเหล่านั้นกราบทูลให้ทรงทราบ จึงตรัสว่า  “  ภิกษุทั้งหลาย มิใช่แต่ในบัดนี้เท่านั้น  แม้ในกาลก่อนอานนท์ก็ได้พามนุษย์ในทวีปใหญ่ ทั้ง 4 พร้อมด้วยทวีปบริวาร ให้นำของหอมและดอกไม้เป็นอันมากไปทำการฉลองต้นโพธิ์ ณ มหาโพธิมณฑลเหมือนกัน ”  ดังนี้แล้วพระองค์ก็นำนิทานมาตรัสกล่าว ซึ่ง อยู่ในหน้าที่  270-279....

                                ..............................................................................................................     

                                                                                                ลงชื่อ................................................................................ ผู้ทำข้อมูลประกอบเอกสารของโครงการฯ  

                                                                                                                           (  พระอธิการวานิพันธ์  วานิจฺจธมฺโม )                                                                                                                           

สำนักงานวัดป่าโพธิญาณ  

โทรศัพท์. ๐๘๔-๗๙๓-๖๘๕-๑      

เป็นโครงการที่ดีนะครับ ยังไงถ้ามีโอกาสร่วมบุญเดี๋ยวจะแจ้งให้ทราบ แต่ตอนนี้ยังไงก็ขออนุโมทนาบุญด้วยก่อนละกันครับ ผมนึกถึงต้นโพธิ์ทีไรแล้ว ก็เหมือนความร่มเย็นนี้มาเยือนครับ

พึ่งเข้ามาดูโครงการที่ทำอยู่   ไม่ค่อยมีคนสนใจเท่าไรนักเนาะ ปลูกต้นโพธิ์  แต่ก็ไม่เป็นไร จะพยายามทำเรื่อยไปสินะ ขอเป็นกำลังใจให้ผู้ทำโครงการนี้ ขอให้ทำสำเร็จ เทวดารักษาท่านตลอดไป

เมื่อวันเสาร์ที่ 28 พ.ย ที่ผ่านมาผมกับเพื่อนๆพร้อมครอบครัวได้ทำโรงทานน้ำปานะและได้ร่วมจัดทำสังฆทาน

โดยมีหนังสือธรรมะและCDเสียงอ่านธรรมมะของโจโฉ ที่ได้ส่งมาร่วมทำบุญด้วย

ในครั้งนี้ท่านได้มอบ ต้นพระศรีมหาโพธิ์ จำนวน 109 ต้นให้กับวัดและสถานที่ราชการที่ต้องการไปนำปลูก

โดยได้รับความร่วมมือจากสโมสรไลออนส์ขอนแก่นและมหาวิทยาลัยอีสาน

ผมในฐานะญาติธรรมของพระอธิการวานิพันธิ์ ขอขอบคุณท่านรองผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น,ท่านประธานสโมสรณ์

ไลออนส์ขอนแก่นและท่านอธิการบดีมหาวิทยาลัยอีสาน ขออนุโมทนาบุญกับท่านที่มาร่วมรับต้นพระศรีมหาโพธิ์

ขออนุโมทนาบุญด้วยครับ